به نظر می‌رسد که کمپانی گیگابایت در جدیدترین آپدیت بایوس، قابلیت‌های جدیدی را به مادربردهای سری B650 اضافه و پشتیبانی غیررسمی از قابلیت PCIe 5.0 را حذف کرده است. اگر در رابطه با این موضوع کنجکاو هستید در ادامه این مطلب با ما همراه بمانید.
پشتیبانی از قابلیت PCIe 5.0 در مادربردهای مبتنی بر چیپست B650
وضعیت نسبتاً جالبی برای مادربردهای کمپانی گیگابایت که مبتنی بر چیپست B650 هستند، پیش آمده است. با توجه به تنوع و پیچیدگی نام‌گذاری نسخه‌های مختلف از چیپست‌های شرکت AMD، تعجبی ندارد که برخی مادربردها از همان ابتدا برای پشتیبانی از استانداردهای بالاتر PCIe طراحی شده بودند. مادربردهایی که بر اساس چیپست B650 ساخته شده‌اند و اغلب طراحی مشابهی با مدل‌های مبتنی بر تراشه B650E دارند که از نظر فنی می‌توانند از قابلیت PCIe 5.0 پشتیبانی کنند. این موضوع اکنون توسط شرکت گیگابایت (شاید به طور ناخواسته) تأیید شده است. با این حال، بر اساس مشخصات رسمی کمپانی AMD، تنها مادربردهای مبتنی بر چیپست B650E ملزم به پشتیبانی از قابلیت PCIe 5.0 هستند.
برخی از کاربران گزارش کرده‌اند که مادربردهای آن‌ها که مبتنی بر چیپست B650 non-E هستند، با وجود اینکه به طور رسمی از قابلیت PCIe 4.0 پشتیبانی می‌کردند، در واقع می‌توانستند با سرعت‌های استاندارد PCIe 5.0 کار کنند. این موضوع با استفاده از کارت گرافیک‌های نسل جدید که از رابط PCIe 5.0 پشتیبانی می‌کنند، تأیید شده است.
ارائه آپدیت بایوس توسط گیگابایت و حذف پشتیبانی از قابلیت PCIe 5.0
بر اساس گزارش‌های جدید، اکنون شرکت گیگابایت یک آپدیت بایوس (BIOS) برای مادربردهای مبتنی بر چیپست B650 خود منتشر کرده است که نسخه 1203E نام دارد. در این آپدیت بایوس، قابلیت پشتیبانی از PCIe 5.0 که پیش از این به صورت غیررسمی در برخی از این مادربردها فعال بود، حذف شده و سرعت رابط PCIe به استاندارد PCIe 4.0 که جز مشخصات رسمی این مادربردها است، بازگردانده می‌شود.
لازم به ذکر است که شرکت AMD هرگز به طور رسمی تأیید نکرده بود که مادربردهای مبتنی بر چیپست B650 می‌توانند از رابط PCIe 5.0 پشتیبانی کنند. با این وجود، دلایل موجه کمی وجود دارد برای اینکه کمپانی گیگابایت بخواهد این قابلیت را غیرفعال کند. وجود این قابلیت، حتی اگر غیررسمی باشد، برای کاربران یک مزیت محسوب می‌شود، به ویژه از این نظر که اگر کاربر به هر دلیلی به PCIe 4.0 نیاز داشته باشد، می‌تواند به صورت دستی و از طریق تنظیمات بایوس، به استاندارد پایین‌تر سوییچ کند. دلیل اصلی اقدام شرکت گیگابایت برای غیرفعال کردن پشتیبانی از PCIe 5.0 در مادربردهای مبتنی بر B650، ممکن است به این خاطر باشد که این قابلیت به صورت پیش‌فرض (default) فعال بوده و به عنوان یک ویژگی آزمایشی یا غیررسمی علامت‌گذاری نشده بود. این وضعیت احتمالا مورد پسند شرکت AMD نبوده و از آن استقبال نکرده است.
تفاوت عملکرد بین استانداردهای PCIe 4.0 و 5.0
به نظر نمی‌رسد که این موضوع برای اکثر کارت گرافیک‌ها یک مشکل عمده محسوب شود، زیرا تفاوت عملکرد واقعی بین استانداردهای PCIe 4.0 و 5.0 بسیار کم است. با این حال، این مسئله می‌تواند بر عملکرد برخی از کارت گرافیک‌های پایین رده، مانند سری RTX 5060 کمپانی انویدیا، تأثیر بگذارد.
نتایج حاصل از یک بررسی نشان داد که کارت گرافیک RTX 5060 Ti 8GB شرکت انویدیا هنگام کار با رابط PCIe 4.0 x8، با 10 درصد افت عملکرد روبه‌رو شد. این موضوع نشان می‌دهد که کاهش تعداد لاین‌ها همراه با پهنای باند کمتر PCIe می‌تواند به طور قابل توجهی بر عملکرد کارت گرافیک تأثیر بگذارد.