چین برای اولین بار بر نیمه پنهان ماه فرود آمد

سازمان ملی فضایی چین (CNSA) در دستاوردی قابل توجه، کاوشگر بدون سرنشین Chang’e 6 (چانگ‌ئه ۶) را با موفقیت بر نیمه پنهان ماه فرود آورد. این فرود نرم که با ارسال تصاویر ویدئویی باکیفیت از مراحل نزدیک شدن و فرود همراه بود، گامی مهم در جهت پیشبرد اکتشافات ماه و درک عمیق‌تر این قمر زمین به شمار می‌رود.

فرود چانگ‌ئه ۶ در یکشنبه، دوم خرداد ماه، رأس ساعت ۶:۲۳ صبح به وقت پکن انجام پذیرفت. این تصاویر ویدئویی باکیفیت توسط دوربین فرود چانگ‌ئه ۶ تصویربرداری شده و مراحل نزدیک شدن به سطح ماه و فرود بر آن را به دقت و جزئیات بالا به نمایش می‌گذارد. تصاویر ارسالی نمایی از منطقه‌ای از ماه را نشان می‌دهد که به دلیل پدیده قفل جزر و مدی ماه، همواره از دید مستقیم ساکنان زمین پنهان است. در این پدیده، یک نیمکره از ماه برای همیشه به سمت زمین و نیمکره دیگر همواره به سمت فضای بیرونی قرار دارد.

با توجه به دشواری‌های بسیار در دسترسی و کاوش نیمه پنهان ماه نسبت به نیمه نزدیک آن، تاکنون مأموریت‌های فضایی کمی به این منطقه اعزام شده‌اند. با این حال، چین توانسته است به عنوان اولین کشور، فرود نرمی را بر روی این نیمه از ماه با موفقیت انجام دهد. پیش از این، تنها کاوشگر آمریکایی رنجر ۴ ناسا در سال ۱۹۶۲ بر روی نیمه پنهان ماه فرود آمده بود؛ اما این یک فرود با برخورد شدید بود و هیچ اطلاعاتی را به زمین مخابره نکرد. فرود اخیر چانگ‌ئه ۶، دومین فرود چین در پشت ماه به شمار می‌رود. پیش از این، در ژانویه ۲۰۱۹، مأموریت چانگ‌ئه ۴ با موفقیت یک ترکیب فرودگر-نشست‌بر را در نیمه پنهان ماه مستقر کرده بود.

نخستین تصویر از این نیمه رازآلود ماه در سال ۱۹۵۹ به لطف فضاپیمای لونا ۳ اتحاد جماهیر شوروی سابق، به دست آمد؛ اما تصویری تار و غیرقابل تشخیص بود. در سال ۱۹۶۸، در جریان مأموریت مدارگرد ماه آپولو ۸، فضانورد ویلیام اندرس تصاویری حیرت‌انگیز از پشت ماه را به زمین فرستاد. خدمه آپولو ۸ اولین انسان‌هایی بودند که بدون نیاز به ابزار کمکی، این منطقه از ماه را با چشم خود دیدند.

فیلم ارسالی چانگ‌ئه ۶ نشان می‌دهد که این مأموریت جدید در حال حاضر مشغول کاوش و روشن کردن اسرار این منطقه مرموز از ماه، همسایه همیشگی زمین، است. منطقه فرود چانگ‌ئه ۶ که به نام الهه ماه در اساطیر چینی نامگذاری شده، در حوضه قطب جنوب-آیتکن واقع شده است. این حوضه یک دهانه برخوردی عظیم به عرض ۲۵۰۰ کیلومتر و عمق ۶.۴ تا ۸ کیلومتر است.

چانگ‌ئه ۶ که در تاریخ ۳ اردیبهشت ماه پرتاب شد و چهار روز بعد وارد مدار ماه گردید، اکنون چند روزی را صرف استفاده از مته خود برای جمع‌آوری نمونه‌های خاک ماه (رگولیت) و سنگ‌های اطراف محل فرود خود می‌کند. در صورت موفقیت آمیز بودن عملیات، فرود چانگ‌ئه ۶ تنها بخش تاریخی این مأموریت نخواهد بود. سازمان ملی فضایی چین قصد دارد با استفاده از این مأموریت رباتیک، حدود ۲ کیلوگرم مواد ماه را به زمین بازگرداند.

مقامات CNSA در بیانیه‌ای رسمی اعلام کردند: «مأموریت چانگ‌ئه ۶ اولین مأموریت نمونه‌گیری و بازگشت بشر از پشت ماه است. این مأموریت شامل نوآوری‌های مهندسی فراوان، خطرات بالا و دشواری‌های بسیار است.» قرار است چانگ‌ئه ۶ در همان روز دوم خرداد، مواد ماه را با همان موشکی که واحد فرود آن را به ماه حمل کرده بود، به مدار ماه پرتاب کند. سپس مدارگرد چانگ‌ئه ۶ که در فضا و اطراف ماه باقی مانده است، قبل از چتربازی به سمت زمین در تاریخ ۲۵ خرداد، محفظه نمونه را برمی‌دارد.